Het komt zelden voor, maar zorgverleners kunnen wel eens verliefd raken op een patiënt. Toch blijft het ook in zo’n situatie verboden om een relatie aan te gaan. Zelfs wanneer een patiënt gevoelens heeft voor de zorgverlener, blijft het beroepsmatig handelen de norm, aldus deskundigen die aandacht vragen voor seksueel grensoverschrijdend gedrag binnen de zorg.
Volgens Selini Roozen-Vlachos, coördinator voor ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag’ bij de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd, is het niet zonder reden dat relaties tussen zorgverleners en patiënten strafbaar zijn. Tijdens het congres ‘Agressie en grensoverschrijdend gedrag’ belicht ze de gevaren van deze interacties. Haar boek, MeToo in de zorgrelatie. Dat gebeurt toch niet bij ons?!, dient hierbij als leidraad.
Wet- en regelgeving rond seksuele relaties in de zorg
Roozen-Vlachos benadrukt dat zorgverleners, zoals verpleegkundigen, de wet overtreden wanneer ze een intieme relatie aangaan met een patiënt. Dit valt onder de Wet seksuele misdrijven, waarbij seksueel contact in de zorgrelatie wordt aangemerkt als strafbaar. Ook de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz) beschouwt het als ‘geweld binnen de zorgrelatie’. Daarnaast schrijft de beroepscode voor verpleegkundigen expliciet dat er professionele grenzen moeten worden gerespecteerd in de relatie met de patiënt of diens vertegenwoordiger. Intieme of seksuele relaties zijn daarbij uitgesloten.
Verliefdheid tussen zorgverlener en patiënt
Maar wat gebeurt er als er oprechte gevoelens van beide kanten zijn? Waarom zijn de regels dan nog steeds zo strikt? In hun boek leggen Roozen-Vlachos en co-auteur Jan-Willem Weenink uit dat, hoewel wederzijdse instemming een belangrijke voorwaarde is, dit niet voldoende is in een zorgrelatie. Er moet namelijk ook sprake zijn van gelijkwaardigheid – en dat is er niet. ‘Zorgverleners die de grens hebben overschreden, onderschatten vaak het machtsverschil,’ stellen de auteurs. Zelfs wanneer je als verpleegkundige denkt dat je gelijk staat aan de patiënt, blijft er een onevenwichtige dynamiek bestaan.
Agressie & grensoverschrijdend gedrag in de zorg
Tijdens het congres Agressie & grensoverschrijdend gedrag in de zorg zal Roozen-Vlachos verder ingaan op deze thema’s en pleiten voor meer openheid en dialoog op de werkvloer. Het bespreken van normen en waarden rond deze onderwerpen kan helpen om grenzen beter te bewaken en ongewenst gedrag te voorkomen. Reflectievragen kunnen hierbij een nuttig hulpmiddel zijn.
*Selini Roozen–Vlachos is naast auteur ook coördinator ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag’ bij Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd (IGJ)
**Jan-Willem Weenink werkt als universitair docent aan de Erasmus Universiteit en doet onderzoek naar de kwaliteit, veiligheid en organisatie van de gezondheidszorg
Bron: https://www.nursing.nl/praktijk/bejegening/een-liefdesrelatie-aangaan-met-een-patient-het-is-niet-voor-niets-strafbaar/
